تب واکسیناسیون علیه کرونا حالا نه تنها در دنیا بلکه در ایران هم داغ است و این مسئله به یکی از دغدغههای اصلی کشور تبدیل شده است. از اسفندماه که واکسیناسیون در کشور با واکسنهای خارجی کلید خورد، محمولههای بسیاری از واکسنهای روسی، چینی، هندی و… به ایران آمدند تا مرحله به مرحله ایرانیان را در برابر کرونا مقاوم کنند. البته با ورود واکسنهای خارجی به ایران، واکسنهای داخلی نیز که مجوز مطالعه بالینی دریافت کرده بودند، کم کم آماده میشدند تا به تسریع سرعت واکسیناسیون در تمام کشور کمک کنند. با این حال کووایران برکت اولین واکسن تمام ایرانی کرونا ۲۴ خرداد ماه امسال مجوز تزریق عمومی گرفت و به سبد واکسنهای تزریق شده اضافه شد. اما در این شرایط نباید از واردات واکسن غافل میشدیم چرا که واکسینه شدن مردم اهمیت بیشتری داشت.
البته واردات واکسن کرونا به کشور نیز در مرحلهای با مشکلاتی مواجه شد و در این شرایط دولت به نهاد بین المللی همچون هلال احمر مجوز داد تا برای واردات واکسن به کشور وارد میدان شوند. از فرودین امسال با توجه به صدور مجوز واردات واکسن به هلال احمر تاکنون این نهاد یازده محموله واکسن تهیه کرده و بعد از ورود به کشور از فرودگاه امام خمینی (ره) برای توزیع سریع به وزارت بهداشت تحویل داده شد. در آخرین مرحلهی واردات واکسن، هلال احمر یک میلیون و ۱۱۰ هزار دُز واکسن به کشور وارد کرد. کریم همتی رئیس جمعیت هلال احمر اعلام کرده است: تاکنون ۱۲ میلیون و ۶۳۰ هزار دُز واکسن کرونا از طریق این نهاد، توسط ۱۳ پرواز به کشور منتقل شده است.
خوشبختانه از زمانی که واکسن داخلی مجوز اضطرار گرفت، فروش واکسنهای خارجی به ایران روند بهتری پیدا کرد چرا که طبق معمول زمانی که کشوری در مرحلهای به خودکفایی میرسد، کشورهای دیگر تمایل بیشتری برای فروش محصولات مشابه خود دارند و آن زمان است که میفهمند تحریمها مانعی برای تولیدات داخلی کشور نشده است. این موضوع آنقدر مورد توجه قرار گرفت که وزارت بهداشت و وزارت خارجه و بخش خصوصی بدون تاخیر تمام تلاشش را برای خرید واکسن در زمان مقرر انجام داد و پول خرید را هم پرداخت کرد، اما این امکان به دلیل تحریمهای آمریکا محقق نشد و بعد از ۱۶ ماه و پس از دریافت مجوز مصرف واکسن ایرانی این تحریمها لغو و گشایشهای اخیر صورت گرفت. حتی در این باره وزیر بهداشت گفت: پس از اعلام بینیازی به دنیا در زمینه واکسن، درهای واردات به سوی ما باز شد.
حالا در کنار تزریق واکسن ایرانی، واردات واکسن نیز تقریبا هفتهای یکی دوبار انجام میشود. اما واکسن کووایران برکت در حالی مجوز تزریق عمومی دریافت کرد که در مراحل میانی مطالعه فاز سوم تست انسانی بود و حالا مینو محرز مدیر تیم پروژه واکسن کووایران برکت به خبرنگار برنا گفت: نتایج مطالعاتی فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت تا شهریورماه مشخص میشود.
او با بیان اینکه عوارض ایجاد شده در گروه داوطلبان تزریق کننده همگی از نوع گرید یک بوده است، افزود: بعد از ارائه گزارشات آن به سازمان جهانی بهداشت میتوانیم تأییدیه آنها را نیز دریافت کنیم.
حتی درباره آخرین وضعیت تولید و توزیع واکسن برکت به وزارت بهداشت کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: ۵ میلیون دُز واکسن برکت تولید شده است
او افزود: تاکنون یک میلیون و ۸۵۰ هزار دُز واکسن برکت به وزارت بهداشت تحویل شده است و از این میزان ۸۶۱ هزار و ۳۷۲ دُز آن تزریق شده است.
غیر از واکسن برکت واکسنهای دیگری نیز در مراحل مطالعه بالینی هستند. در این بین واکسن کووپارس توانسته مراحل دوم مطالعه بالینی خود را با موفقیت پشت سر بگذارد و در مراحل ورود به فاز سوم مطالعه بالینی قرار گیرد. مسعود سلیمانی مسئول اپیدمیولوژی واکسن رازی به خبرنگار برنا گفت: گزارشات بینابینی مطالعه بالینی فاز دوم واکسن کووپارس به سازمان غذا و دارو ارسال شده است و منتظر دریافت مجوز برای آغاز مطالعه فاز سوم بالینی هستیم.
او با بیان اینکه لازم است نتایج مطالعات انجام شده برای واکسن کووپارس در دسترس عموم مردم قرار گیرد، افزود: بنابراین در تلاش هستیم نتایج این مطالعات به زودی منتشر شود.
سلیمانی بیان کرد: با برنامه ریزی انجام شده اگر مجوز تزریق اضطراری در شهریور ماه سال جاری صادر شود، تا پایان سال میتوانیم چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون دز واکسن کووپارس را تولید کنیم و به وزارت بهداشت تحویل دهیم.
در کنار این واکسنها واکسن فخرا که تولید شده در وزارت دفاع است نیز در حال سپری کردن مطالعات بالینی است و تا اینجای کار با موفقیت توانسته است برنامههای خود را عملیاتی کند.
امیر سرتیب حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح درباره آخرین وضعیت مطالعه بالینی این واکسن گفت: در روزهای آینده و پس از تایید فاز دوم کارآزمایی بالینی واکسن فخرا، مجوز ورود به فاز سوم کارآزمایی واکسن را از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی دریافت خواهد کرد و به این ترتیب خواهیم توانست با واکسن تمام ایرانی “فخرا” به عرصه واکسیناسیون عمومیتر وارد شویم.
حالا واکسنهای کووپارس و فخرا که کمی بعد از واکسن کووایران برکت مطالعه بالینی خود را آغاز کردند، درحال حاضر منتظر دریافت مجوز برای ورود به مطالعه بالینی آخرین فاز مطالعه هستند تا زودتر بتوانند، در کنار دیگر واکسنهای موجود در کشور به ایمنی بخشی کشور بیشتر کمک کنند.
البته همهی واکسنهای داخلی به همین چند واکسن خلاصه نمیشود و یک ماهی میشود که واکسن نورا که در بیمارستان بقیه الله ساخته شده به مطالعه بالینی واکسنهای ایرانی اضافه شده است. درباره آخرین وضعیت مطالعه بالینی این واکسن، حسن ابوالقاسمی رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله گفته است: تزریق دز اول واکسن نورا به تمام داوطلبان انجام شد و دز دوم هم به نیمه تزریق رسیده است.
او با بیان اینکه طبق برنامه ریزی انجام شده طول دوره مرحله اول تست انسانی ۲ ماه است، تاکنون بیش از یک ماه از این دوره سپری شده است، افزود: هرچند نظارت کامل بر روند کارآزمایی بالینی انجام شود، اما در این شرایط حساس ادغام مراحل میتواند سرعت دسترسی مردم به واکسن را فراهم کند.
ابوالقاسمی ادامه داد: امیدواریم اجازه همپوشانی فازهای اول و دوم تست انسانی صادر شود چرا که این واکسن در مرحله حیوانی هم از نظر بی خطری و ایمنی زایی به اثبات رسیده است.
