کانتینر (Container) که معادل فارسی آن بارگُنج است، جعبهای فلزی بوده که در آن بار چیده شده تا توسط وسایل نقلیه مانند قطار، کشتی، هواپیما و یا کامیون به مکان مورد نظر برده شود. البته گاهی به کامیونهای حملکننده آن نیز کانتینر گفته میشود. در کل به حملونقلی که در آن از کانتینر استفاده میشود بارگنجبری (Containerization) میگویند که سامانهای چند گانه (intermodal) جهت حملونقل کالا است. بدین معنا که در این سامانه تعدادی ایستگاه به نام ایستگاههای چندگانه وجود دارد که در آنجا شیوه ترابری تعویض میشود. در ادامه با شرکت ترخیص فوری ارائه دهنده خدمات ترخیص کالا ، واردات کالا از چین ، واردات کالا از دبی و حمل هوایی و حمل دریایی کالا همراه باشید.
در اوایل پیدایش کانتینرها از نوع چوب بودند طوری که هنوز هم نمونههای از این جنس موجود است. اما رفتهرفته برای ساخت کانتینر از آهن استفاده شد. پس از روی کار آمدن فایبرگلاس، کانتینرهایی با این جنس نیز تولید شد که دارای مقاومت زیاد و در عین حال وزن پایین هستند. اخیرا کانتینر آلومینیومی نیز ساخته میشود که آنها نیز سبک و مقاوم هستند.
سازمان بینالمللی استانداردسازی (ایزو) برای کانتینرها استاندارد ۶۳۴۶ جهت کدگذاری و شناسایی کانتینرها معرفی کرده است که در اندازه، وزن، جنس بدنه، حالات فیزیکی، حداقل اندازههای درب و پنجرهها و فضاهای داخلی مشخص شدهاند. مثلاً طبق این استاندارد ابعاد یک کانتینر باید دارای طول ۶ و ۱۲ متر در عرض ۲.۵ متر باشد.
در بارگنجبری از کانتینرهای دارای استاندارد ایزو استفاده میگردد. زیرا که این نوع کانتینر هستند که میتوان از آنها در بارگیری واگن، کشتی یا کامیون استفاده نمود.
در بازار و صنعت حملونقل کانتینرها با ابعاد ۲۰ و ۴۰ فوت فراوانی بیشتری دارند.
کانتینرها امروزه بخش جدائیناپذیر صنعت حملونقل داخلی و بینالمللی محسوب میشود و با توجه به انواع گسترده آن میتوان از آنها در جابهجایی محمولههای مختلف استفاده کرد. دلایل زیادی برای این کاربرد گسترده وجود دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
– حفاظت از محموله در برابر آفتاب، باران و دیگر بلایای طبیعی
– ایمنی بالا و حفاظت از محموله در راه در برابر سرقت
– سهولت در بارگیری و تخلیه محموله
– سهولت در دستهبندی یا صفافی کانتینر در کشتی یا محوطه
– بارشماری آسانتر
– استفاده بهینه از تمام فضای انبار یا کشتی
– صرفهجویی در زمان
– کاهش هزینهها
– امکان استفاده از تسهیلات تأسیسات بندری
همانطور که اشاره شد کانتینرها انواع مختلفی دارند که برای بر اساس نوع محموله یکی از آنها مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین کاربر میتوان درخواست یکی نوع کانتینر با ویژگی مشخصی را دهد که اغلب موارد زیر هستند:
– کانتینر جهت مصارف عمومی نظیر انبار کردن لوازم غیرضروری اما مهم
– کانتینر دارای یخچال
– کانتینر با عایقبندی مناسب
– کانتینر مناسب حملونقل حبوبات، مواد شیمیایی و غیره مجهز به دو دریچه در بالا و پایین جهت تخلیه و بارگیری مواد
– کانتینر مجهز به مخزن
– کانتینر دارای حفاظهای داخلی برای جلوگیری از آسیبدیدگی جهت حمل خودروهای وارداتی
– کانتینر با درجه ویژه از جنسهای نظیر آهن – آلومینیوم و یا پلاستیک فایبرگلاس فشرده
بر این اساس انواع کانتینرهای زیر ساخته میشود که در ادامه برخی از آنها توضیح داده خواهد شد.
۱. کانتینر کالای خشک(نرمال) (Normal Container)
۲.کانتینر یخچال دار(مجهز به سیستم خنککننده) (Refrigerator Container Reefer)
۳. کانتینر عایقبندی شده( Insulate Container)
۴. کانتینر حرارتی(Heated Container )
۵. کانتینر رو باز (Open top Container)
۶. کانتینر پهلو باز(Open side Container)
۷. کانتینر رو و پهلو باز(Open top-open side Container)
۸. کانتینر مخزن دار(Tank Container)
۹. کانتینر تهویه دار (Ventilate Container)
۱۰. کانتینر تاشو
۱۱. کانتینر مخصوص حمل گاز فشرده
۱۲. کانتینر سوپر رک (Super Ruck Container)
۱۳. کانتینر حمل کالای متفرقه (General cargo container)
۱۴. کانتینر مخصوص حمل کالای فله (Bulk cargo containers)
۱۵. کانتینر کفی (Platform Container)
۱۶. کانتینر حمل مایعات
این نوع کانتینر معمولترین و پرکاربردترین کانتینر به شمار میآید. همانطور که از نام آن مشخص است جهت حملونقل هر نوع کالای خشک میتوان از این مدل استفاده نمود.
این نوع کانتینر دارای دیواره و جنسی دوجداره است که در آن از یک سیستم خنککننده متحرک و یا ثابت استفاده میگردد و برای حملونقل محمولههایی فاسدشدنی نظیر مواد غذایی کاربرد فراوانی دارد. جهت خنک کردن کانتینر شیوههای مختلفی مانند استفاده از گاز یا مایع خنککننده مورد استفاده قرار میگیرد. هر چند روش مایع خنککننده گرانتر بوده و کاربرد کمتری دارد.
این نوع کانتینر دارای دیوارهای از جنس استیل موجدار و کف چوبی است اما سقف فلزی نداشته و به جای آن از یک نمونه پارچه کرباسی برای پوشش مورد استفاده قرار میگیرد. کانتینر دو باز جهت حمل کالاهای خشک ولی با بستهبندی نامشخص نظیر شن، ماسه و یا حبوبات استفاده میشود.
این کانتینر درب آن از سمت یک یا دو طرف پهلوی باز میشود و بیشتر برای محمولههای بزرگی است که امکان بارگیری طولی آنها وجود نداشته و توسط لیفتراک یا جرثقیل از بغل بارگیری میگردند. از جمله مزیتهای کانتینر پهلو باز را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
– قابلیت استفاده از حداکثر حجم کانتینر
– آسانتر شدن بارگیری و در کمترین زمان
– امکان قرارگیری کالاهای over size در کانتینر
برای جلوگیری از فساد و خرابی برخی از محمولهها نیاز است که از کانتینرهای تهویه دار استفاده شود. نمونه بارز آن قهوه و لوبیا است که جهت حملونقل آن از این نوع کانتینر به کار میرود طوری که کانتینر تهویه دار را کافی کانتینر (coffee container) نیز میگویند.