بازار‌های جدید برای جبران کاهش صادرات خراسان رضوی

محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز، با این حال آن‌ها تأکید دارند که تلاش کرده اند با افزایش کشور‌های هدف صادراتی از کاهش بیشتر صادرات استان جلوگیری کنند. اکنون خبر می‌دهند که نه تنها روند کاهش متوقف شده بلکه چشم انداز صادراتی برای ماه‌های پیش رو را مثبت ارزیابی می‌کنند. در شماره پنجشنبه هفته پیش شهرآرا در میزگردی با تیتر «باید‌ها و نباید‌های رونق صادرات» به بررسی دلایل کاهش صادرات استان پرداخت. اکنون به سراغ امیررضا رجبی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی رفته ایم و راهکار‌های او را برای جبران کاهش صادرات استان جویا شده ایم.

کاهش صادرات به افغانستان

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا درباره وضعیت چشم انداز صادرات استان گفت: با توجه به اینکه افغانستان جزو کشور‌های مهم صادراتی برای استان محسوب می‌شود، اتفاق‌های روی داده در این کشور و بلوکه شدن بخشی از منابع مالی آن‌ها سبب شده تا در شش ماه اول امسال تقاضا برای واردات کالا از سوی این کشور کاهش بیابد.

با این همه اکنون این روند در حال بهبود است و پیش بینی می‌شود که تا پایان امسال میزان صادرات خراسان رضوی به افغانستان افزایش بیابد. امیررضا رجبی افزود: بعد از کاهش صادرات به افغانستان سیاست متنوع سازی بازار‌های هدف صادراتی که از مدت‌ها قبل از سوی صمت در دستور کار قرار گرفته بود به صورت جدی تری پیگیری شد.

این مسئله سبب شد تا در شش ماه اول امسال کشور‌های جدیدی به بازار‌های هدف صادراتی خراسان رضوی مانند سوریه اضافه شوند یا میزان صادرات استان به برخی از کشور‌ها رشد جهشی داشته باشد. به عنوان نمونه در شش ماه نخست امسال صادرات استان به تاجیکستان ۵۰۰ درصد، روسیه ۲۵۰ درصد، اسپانیا ۱۰۰ درصد، امارات ۷۰ درصد و عمان ۴۰ افزایش یافته است. نکته اینجاست در حالی که در سال‌های گذشته روسیه در سبد صادراتی خراسان رضوی نقش کمی داشت، اما امسال شاهد رشد زیاد صادرات به این کشور هستیم. همچنین در حال حاضر بستر‌های خوبی برای توسعه صادرات اقلام مختلف تولیدی و محصولات کشاورزی استان به این کشور فراهم شده که این مسئله نشان دهنده افق مثبت صادرات خراسان به روسیه است.

وی تأکید کرد: براین اساس پیش بینی می‌شود که در شش ماه دوم امسال کاهش صادرات خراسان رضوی جبران شده و شاهد رشد صدور اقلام مختلف از استان به دیگر کشور‌ها باشیم. رجبی گفت: اگر سیاست متنوع سازی مقاصد صادراتی اجرا نمی‌شد، در شش ماه نخست امسال صادرات استان کاهش بیشتری می‌داشت.

رجبی با بیان اینکه برخلاف تصور برخی که گمان می‌کنند صادرات خراسان رضوی منحصر به محصولات کشاورزی است، بیان کرد: در بین ۱۰ کالای اول صادراتی استان شش کالا غیرکشاورزی است. به عنوان مثال در بین اقلام صادراتی فروکروم، موادنساجی، کف پوش، محصولات معدنی، میله‌های آهنی و موادلاستیکی هم جایگاه خوبی دارند. با این همه، اگر وزن برخی از کالا‌های کشاورزی در سبد صادراتی استان زیاد است، این مسئله ناشی از جایگاه خراسان رضوی در تولید آن هاست. به عنوان مثال استان در تولید زعفران جایگاه اول را در کشور و جهان دارد، طبیعی است که طلای سرخ اهمیت زیادی در سبد صادراتی استان داشته باشد یا پسته خراسان رضوی که در سال‌های اخیر توانسته در بازار‌های جهانی جایگاه خوبی پیدا کند و محصول شناخته شده‌ای در بسیاری از کشور‌ها شود.

حل مشکل تعهد ارزی

رفع تعهد ارزی صادرات دستورالعملی است که مطابق آن صادرکنندگان برای برخورداری از معافیت مالیاتی باید ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی کشور برگردانند.

رفع تعهد ارزی سال ۱۴۰۱ به این صورت است که بازرگانان باید مراحل رفع تعهدات ارزی صادرات را در مهلت مقرر از طریق سامانه نیما انجام دهند. با این همه، صادرکنندگان به سامانه نیما روی خوشی نشان نداده و بیان می‌کنند که تفاوت قیمت سامانه نیما با بازار آزاد زیاد است و عرضه ارز در این سامانه به صرفه نیست. علاوه بر این، صادرات ریالی در ابتدای امر پذیرفته شد، اما پس از آن، سیاست گذار پولی اعلام کرد که این صادرات را به رسمیت نمی‌شناسد و صادرکنندگان نباید به صورت ارزی، رفع تعهد کنند.

این در حالی است که بخش زیادی از صادرات خراسان به افغانستان و برخی دیگر از کشور‌ها به صورت ریالی صورت می‌گیرد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به مطالبه صادرکنندگان استان درباره حل مشکل تعهد ارزی گفت: تعهد ارزی تصمیمی است که در دولت برای بازگشت ارز حاصل از صادرات اتخاذ شده است. با این همه، با توجه به دغدغه‌هایی که صادرکنندگان خراسانی دارند، پیگیری رفع مشکل آن‌ها در دستور کار سازمان صمت قرار گرفته است. از این رو پیش بینی می‌شود که در هفته‌های آینده شاهد صدور بخشنامه‌ای در این باره باشیم که براساس آن این مشکل صادر کنندگان رفع می‌شود.