تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان

این روزها همزمان با شیوع ویروس کرونا، اقتصاددانان زیادی از تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان صحبت می کنند. البته هنوز میزان خسارت های ناشی از این ویروس به طور دقیق برآورد نشده است. اما با این وجود تا به الان آسیب های جدی آن بر دومین اقتصاد بزرگ جهان یعنی کشور چین قابل مشاهده است. در این مقاله به گزارشاتی که اخیرا در خصوص تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان منتشر شده می پردازیم.

تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان

کرونا، ویروس جدیدی است که در ماه دسامبر در شهر ووهان چین پدیدار شد و سپس در سراسر جهان شیوع پیدا کرد. این ویروس هم اکنون علاوه بر تهدید حوزه سلامت جهانی، حوزه اقتصادی کشورهای دنیا را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. پیش بینی می شود افزایش شیوع این بیماری در جهان، بر حمل و نقل، تجارت و زنجیره عرضه در بیرون از آسیا نیز تاثیر منفی داشته باشد. در ادامه به بخش های اصلی اقتصاد دنیا که در پی شیوع ویروس کرونا دچار اختلال شده اند، اشاره می کنیم.

• تاثیر کرونا بر تقاضای نفت

در ابتدای بررسی تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان ، خوب است از تاثیر کرونا بر تقاضای نفت شروع کنیم. چین بزرگترین وارد کننده نفت در جهان است. از این رو تقاضای جهانی نفت به دلیل شیوع (COVID-19) و تعطیل شدن گسترده اقتصاد چین بسیار تحت تأثیر قرار گرفته است. طبق گزارش هایی که از سوی آژانس بین المللی انرژی ارائه شده، شیوع ویروس کرونا می تواند از چندین کانال مختلف بر رشد اقتصادی چین و همینطور تقاضای نفت تأثیرگذار باشد.

• یکی از کانال های اصلی، مربوط به کاهش حمل و نقل هوایی و زمینی در کشور چین و سایر کشور درگیر ویروس است که منجر شده تا تقاضا برای سوخت جت، بنزین و گازوئیل کاهش قابل توجهی داشته باشد.
• علاوه بر این گسترش بیماری کرونا در چین موجب شده تا میزان ترافیک هوایی بین‌المللی در این کشور ۷۰ درصد و ترافیک هوایی داخلی نیز ۲۰ درصد افت داشته باشد. به همین خاطر پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای سوخت جت در چین در سه ماهه اول و دوم سال جاری به ترتیب ۱۲۵ و ۱۴۰  هزار بشکه در روز کاهش داشته باشد.
• بر اساس اعلام مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، با افزایش محدودیت های زمینی ترافیکی در چین پیش‌بینی می شود مصرف گازوئیل در سه ماهه اول و دوم سال جاری به ترتیب به میزان ۳۹۵ و ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد.[1] این شرایط برای کشورهای دیگری هم که به تازگی ویروس در آنها گسترش یافته، به وجود آمده است.

• تاثیر کرونا بر بورس جهان

کرونا ویروس بازارهای مالی آسیا را دچار افت شدیدی کرده است. در همان روزهای نخست و پس از اینکه مردم چین در شهر ووهان قرنطینه شدند، شاخص صنعتی داوجونز در وال‌استریت، نزدیک به ۲۰۰ واحد فروریخت. به دنبال آن قیمت‌ نفت نیز به علت پیش‌بینی معامله‌گران از رکود دوباره در اقتصاد جهان کاهش یافت.

شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان از جمله آمریکا، وضعیت بازار بورس آمریکا را نیز بحرانی کرده است.برای مثال شرکت جنرال موتورز که کارخانه بزرگ تولیدی در شهر ووهان چین دارد، روز جمعه با افت ۱.۶ درصدی سهامش رو به رو شد. این میزان افت سهام به معنای از دست رفتن ۷۵۰ میلیون دلار از ارزش این شرکت است. دیگر ‌شرکت های تجاری آمریکایی هم در حال محدود کردن روابط خود با چین هستند. علاوه بر بورس آمریکا، در روزهای اخیر شاخص‌های معاملاتی بورس ژاپن، بورس کاسپی کره، بورس سنساکس هند و بورس انگلیس نیز با کاهش مواجه شدند.

• تاثیر کرونا در زنجیره عرضه کالا

از آنجایی که بحران ویروس کرونا با تعطیلات سال نو و جشن‌های خانوادگی مردم چین همزمان شد، خسارات زیادی به ایرلاین‌ها، خطوط ریلی، هتل ‌ها، رستوران ‌ها و دیگر بخش ‌های مشتری محور وارد گردید. چرا که در این زمان هر ساله صدها میلیون نفر از مردم چین برای گذراندن اوقات فراغت و بازدید از اقوام خود سفر می کردند. به گفته جورج گاجاندرو، سفیر سابق مکزیک این اتفاق نمی‌توانست در زمانی بدتر از این رخ دهد!

از سوی دیگر شهر ووهان، یعنی همان شهری که برای نخستین بار این بیماری در آن شیوع پیدا کرد، به عنوان مرکز حمل ‌و نقل برای کالاهای داخلی چین محسوب می شود و یکی از نقاط اصلی عرضه و صادرات کالاهای الکترونیکی، دارویی و خودروسازی کشور چین است. بنابراین هر گونه احتلال در سیستم حمل و نقل این شهر امکان ایجاد اختلال در زنجیره عرضه جهانی را خواهد داشت. البته تاثیرات اقتصادی بزرگ تر بستگی به این دارد که تهدید کرونا ویروس تا چه مدت زمانی به طول بیانجامد.

• تاثیر کرونا بر صنعت گردشگری جهان و کسب و کارهای کوچک

با وجود اینکه کارشناسان اقتصادی دنیا هنوز هم نظرات روشنی درباره تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان ارائه نداده اند، ولی باز هم می توان بر اساس تحلیل ویروس مشابه قبلی در سال ۲۰۰۲-۲۰۰۳، برخی از آسیب ‌های اقتصادی این بیماری را روی حوزه های گوناگون پیش بینی کرد.

البته ناگفته نماند کشور چین و دیگر کشورهای مواجه شده با این ویروس در حال حاضر نیز دچار آسیب ‌های جدی اقتصادی شده اند. مردم در این کشورها با محدودیت سفر به بعضی از بخش‌های کشورشان و همینطور سایر کشورهای دیگر رو به رو شده اند که این امر می تواند به صنعت گردشگری آنها آسیب زیادی وارد کند. بنابراین کسب ‌وکارهای مربوط به حوزه گردشگری این کشورها  نیز در حال حاضر کاملا آسیب دیده‌ است.

همچنین بر اساس گزارش های به دست آمده، با شیوع بیماری در سراسر جهان، مردم بسیاری از برنامه ‌های خود برای شرکت در فستیوال‌های خیابانی، مسابقات ورزشی، جشن ها و کنسرت ها را لغو کرده‌اند. به این ترتیب علاوه بر زیان قابل توجه به صنعت گردشگری، تعداد زیادی از کسب‌ وکارهای خرد نظیر کافی شاپ ها، رستوران ها و فروشگاه ها که در انتظار خرید گردشگران بودند، بازارشان کساد شده است.

• سود ویروس کرونا برای شرکت های داروسازی جهان

هزینه ای که دولت ها بابت درمان و بهبود این بیماری در نظر گرفته اند، یکی دیگر از مهم‌ترین آسیب‌ های اقتصادی ویروس کرونا به شمار می آید. هزینه‌های مالی مستقیم جهت درمان این بیماری، توسط بیمه‌های خصوصی و دولتی بسیار سنگین است. اما این در حالی است که بعضی از کسب ‌وکارها مانند صنعت داروسازی از این شرایط به وجود آمده سود زیادی می‌برند. همچنین در شرایط فعلی، نیازهای جدی برای مایع های ضد عفونی کننده، ماسک‌های دارویی و همینطور دستکش‌های محافظ به وجود آمده است. به این ترتیب سهام شرکت های سازنده این وسایل در سراسر جهان با رشد رو به رو بوده و احتمالا قیمت آن‌ها نیز بالاتر خواهد رفت.