در حالی که مشخص نیست، نمایشگاه کتاب تهران که به دلیل شیوع ویروس کرونا فعلاٌ لغو شده است، در سال جاری برگزار می‌شود یا خیر؟ ۴۰ تن از کتاب‌های ناشران خارجی در گمرک تهران بلاتکلیف مانده است.
سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران قرار بود، امروز 26 فروردین ماه افتتاح شود و به مدت 10 روز فعالیت داشته باشد، اگر ایران و جهان درگیر ویروس کرونا نمی‌شد. حالا کتاب‌های ناشران خارجی که از مدت‌ها قبل به ایران فرستاده شده بود، در گمرک خاک می‌خورد تا مشخص شود چه باید کرد؟
محسن عمرانلو مدیر کمیته ناشران خارجی نمایشگاه کتاب تهران در این زمینه به تسنیم گفت: در بخش عربی توانستیم به موقع مانع ارسال بارهای ناشران شویم و هیچ محموله‌ای از طرف ناشران عربی به ایران ارسال نشد، اما در بخش لاتین قبل از انتشار خبر لغو برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در اسفند، عمده بارهای ناشران لاتین به ایران وارد شده بود و تنها یک کامیون حامل بارهای ناشران لاتین بود که با بسته شدن مرزها امکان ورود پیدا نکرد.
وی با اشاره به حجم کتاب‌های مانده در انبار گمرک گفت: آمار کتاب‌های ثبت شده در سامانه نمایشگاه، حدود 25 هزار عنوان کتاب 2017 به بعد و 50 هزار عنوان کتاب قبل از 2017 است، از این میان حدود 40 تن کتاب از خارج از ایران آمده که در گمرک تهران نگهداری می‌شود.
عمرانلو با اشاره به سرنوشت این کتاب‌ها گفت: مشکل این است که برای خروج از گمرک باید کتاب‌ها ارزیابی شود، تیم ارزیابی در وضعیت فعلی امکان فعالیت ندارد و نمی‌توان عجله‌ای هم برای خروج کتاب‌ها به خرج داد.
وی گفت: صاحبان اصلی این بار، بارها موضوع را از ما پیگیری کرده‌اند، اما با توجه به اینکه تا 15 فروردین عملاٌ در تعطیلات بودیم، شرایط را درک می‌کنند، به هر حال باید امیدوار بود که وضعیت بهتر و روال عادی طی شود.
عمرانلو تصریح کرد: البته ماندن کتاب‌ها در انبار گمرک نباید مورد غفلت واقع شود، چرا که اگر بار بیش از 3 ماه در انبار گمرک بماند، گمرک اعلام متروکی و هزینه انبارداری سنگینی مطالبه می‌کند. البته چون این بار به اسم وزارت فرهنگ و ارشاد است و شرایط خاصی دارد، قطعاٌ این زمان طولانی‌تر خواهد بود.
وی به تاریخ انقضای برخی کتاب‌ها اشاره کرد و گفت: در حوزه علوم، کتاب‌ها تاریخ مصرف دارند، اگر مدت زمان زیادی باقی بمانند، دیگر چندان به کار مخاطبان و مراکز علمی و پژوهشی نمی‌آیند. باید ترخیص یا مرجوع شوند. مرجوع شدن این بارها با توجه به بسته بودن مرزها امکانپذیر نیست، پس باید به فکر استفاده از آنها باشیم.
مدیر کمیته ناشران خارجی نمایشگاه تهران در پاسخ به این پرسش که هزینه این کتاب‌ها به ناشران خارجی پرداخت شده یا قرار بوده بعد از فروش در نمایشگاه کتاب پرداخت شود؟، گفت: بخشی از این کتاب‌ها خریداری و برخی دیگر با اعتبار خریداری شده‌اند، که خریدار مهلت 3 تا 6 ماهه برای پرداخت دارد، باید دید طرف مقابل با شرایط فعلی کنار می‌آید یا خیر؟
به نظر می‌رسد زیان‌هایی که کرونا به اقتصاد نشر زده است، ابعاد پیدا و پنهان دارد، ابعاد پیدای آن که تاکنون مشخص شده شامل افت فروش و زیان 800 میلیاردی است، اما ابعاد پنهان ماجرا هنوز مشخص نشده است و پس‌لرزه‌های کرونا همچنان ادامه دارد.
