تامین ارز از سامانه جامع تجارت، روش های گوناگونی دارد. در این مقاله شما را با این روش ها آشنا می کنیم. با توجه به تک نرخی شدن ارز و الویت بندی کالاها طی سال های گذشته، نحوه انتقال ارز به حساب فروشنده در عملیات بازرگانی و همچنین دریافت وجه در قبال صادرات به روش های گوناگون قابل معامله خواهد بود.

واردات کـــالا

در خصوص نحوه تسویه حساب با فروشنده خارجی، از روش های معمول و البته غیر معمول انتقال ارز استفاده می شود. هنگام ثبت سفارش بازرگانی کالای تجاری در سامانه جامع تجارت، پس از دریافت مجوزها و تاییدیه های مرتبط، در قسمت نحوه تامین ارز تعیین می شود. نحوه  انتقال ارز و بانک عامل آن نیز می بایست انتخاب و ثبت شود. در خصوص انتخاب بانک عامل، با توجه به شرایط انجام معامله در روش های مختلف، شرکت مورد نظر حتماً باید دارای حساب شرکتی حقوقی و اگر شخص حقیقی است، دارای حساب شخصی باشد و در مذاکرات فیمابین نیز توافقات لازم بین بانک عامل و شرکت یا فرد بازرگان صورت پذیرفته باشد.

با توجه به شرایط موجود در ایران، در ابتدا می بایست نوع عملیات ارزی انتخاب شود.فقط شرایط بانکی مورد پذیرش از طرف سامانه صمت، بانک عامل و در نهایت بانک مرکزی قرار خواهد گیرد. در ابتدای توضیحات انواع تامین ارز، یک سری پیش نیاز وجود دارد که خوب است با آنها آشنا شویم:

• کالاهای وارداتی جهت تخصیص ارز بر اساس میزان نیاز کشور الویت بندی شده اند.
• تمامی مراحل تامین ارز زیر نظر بانک عامل (انتخاب شده در سامانه جامع تجارت) انجام می پذیرد.
• فقط صرافی های تایید شده بانک مرکزی و دارای کد ثبتی در سامانه جامع تجارت، مجاز به انجام عملیات ارزی هستند.

عملیات ارزی- بانکی   

تامین ارز در حال حاضر به سه روش  انجام می شود:

• خرید ارز از سیستم بانکی
• تامین ارز از محل صادرات (ارز اشخاص)
• تهیه از محل حساب ارزی وارد کننده (ارز اشخاص)

تامین ارز از سیستم بانکی

ارز دولتی:

ارز دولتی همان ارز 42000 ریالی  است که با نرخ جهانی به ارزهای دیگر تبدیل شده و بر اساس آن اظهارات گمرکی صورت می پذیرد. (در قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران اظهارات وارداتی، می تواند بر اساس تمامی واحدهای پولی دنیا به غیر از دلار باشد). ارز دولتی به کالاهای اساسی (کالاهای دارای اولویت 1) با دستور مستقیم وزارت کشور به وزارت صمت جهت تسهیل ورود و تعدیل قیمت تخصیص می یابد. محل تامین ارز دولتی، مستقیما از محل درآمدهای ارزی بانک مرکزی، به وارد کنندگان کالا اختصاص می یابد.

ارز نیمایی

ارز نیمایی به بخشی از کالاهای اولویت 2 تعلق می گیرد (کالاهای اولویت 2 در دسته 21 تا 27 تقسیم شده و زمان ثبت سفارش در سامانه ثبت تجارت دسته آنها تعیین می شود). نحوه ی تامین این ارز از محل صادرات نفتی و پتروشیمی کشور بوده و توسط صرافی های تایید می شود و توسط صرافی بانک ها با کارمزدها و نرخ های متفاوت (بسته به شرایط اقتصادی) انجام می پذیرد. صرافی های مورد نظر می بایست دارای کد در سامانه جامع تجارت باشند. نرخ ارز نیمایی هر روز توسط سامانه نیمای بانک مرکزی به بانک ها اعلام و طبق آن معاملات صورت می پذیرد.

بازار ثانویه:

محل دیگر تامین ارز برای برخی از کالاهای الویت 2 در بازار ثانویه صورت می گیرد. در بازار ثانویه نرخ ارز بر اساس میزان نرخ عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود. (لازم به ذکر است ارز حاصل از صادرات شرکت های غیرنفتی و پتروشیمی، بر اساس نرخ عرضه و تقاضا در این بازار که زیر مجموعه بازار نیمایی است معامله می شود).

تامین ارز از محل صادرات (ارز اشخاص)

خرید ارز از محل صادرات به دو روش انجام می شود:

• واردات از محل صادرات خود

در این صورت شخص صادرکننده می تواند با توجه به لزوم بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور، از بخش کوتاژ صادراتی و به میزان ارزش کالای صادر شده، برای واردات نیز استفاده کند.

• واردات از محل صادرات غیرخود

در این روش بازرگان می تواند با استفاده از کوتاژ صادراتی بازرگانان دیگر به دلیل الزام پروسه بازگشت ارز حاصل از صادرات، با توافق طرفین روی نرخ ارزش کالای صادراتی اظهار و خروج شده، استفاده کند.

تامین ارز از محل حساب ارزی وارد کننده

در این روش بازرگان می تواند از محل حساب های ارزی خارج از کشور خود و یا از طریق صرافی هایی که دارای شرکت خارجی هستند، تراکنش های مالی خود را انجام دهد. کلیه مراحل نیازمند انجام عملیات به صورت بانکی هستند که به طور خلاصه  طبق روال زیر انجام می شود:

• ایجاد فیش گواهی ثبت آماری توسط بانک عامل
• اخذ کد تخصیص ارز از بانک مرکزی (تایید یا عدم تایید با توجه به الویت کالایی و شرایط اقتصادی کشور خواهد بود)
• تایید اسناد گشایش
• تکمیل فرم های بانکی و تضامین به بانک عامل (با توجه به توافقات صورت گرفته)
• تسلیم مدارک و باقی پروسه
• انجام حواله به صورت مستقیم توسط بانک، صرافی بانک یا صرافی مورد توافق و معامله

خوب است بدانید!

در صورت انجام حواله ی ارزی از سیستم بانکی و نیمایی، در صورت داشتن و ارائه مدارک حمل مبلغ 15 درصد ارزش کل پروفرما به صورت نقد، چک یا سفته و در صورت نداشتن مدارک حمل 35 درصد مبلغ کل ارزش پیش فاکتور به عنوان تضمین، نزد بانک تا زمان خروج کالا و عدم مغایرت مسدود خواهد شد. البته شرایط دریافت چک و سفته برای شرکت ها با توجه به اعتبار، سابقه و البته اعتبارسنجی توسط بانک عامل امکان پذیر خواهد بود.

در صورت انجام حواله از محل صادرات خود و غیر و همچنین از محل حساب ارزی وارد کننده، مبلغی معادل 15 درصد ارزش کل پیش فاکتور ثبت شده، توسط بانک عامل اخذ شده و تا زمان خروج کالا و رفع تعهد، مسدود خواهد شد. نرخ محاسبه ی ارز به نرخ ETS) یا درگاه اینترنتی معاملات ارزی بانک مرکزی به صورت روزانه محاسبه می شود).

در مطلب بعدی در مورد پروسه انجام تامین ارز و انجام حواله از طریق بانک عامل یا صرافی مربوطه و هم چنین نحوه تقاضا در سامانه نیما به همراه موارد مربوط به این فرایند را برای شما بازگو خواهیم کرد…